افراد مبتلا به چاقی، دست به انجام جراحی لاغری می زنند. طبق آمار گرفته شده، 90% بیمارانی که بعد از عمل، مراقبت های ویژه را به درستی انجام دادند، زندگی با کیفیت تری پیدا کردند. مراقبت بعد از عمل بای پس معده به اندازه خود عمل جراحی اهمیت دارد.
از جمله مهم ترین مراقبت های بعد از جراحی بای پس معده می توان به رژیم غذایی مخصوص، مصرف دارو و مکمل ها که در روند بهبودی و کاهش دوران نقاهت عمل مینی بای پس و عمل کامل آن تاثیر دارد اشاره کرد.
مراقبت های بعد از عمل بای پس معده در بیمارستان
بیماران معمولاً یک تا دو روز را پس از جراحی عمل بای پس در بیمارستان می گذرانند. در روزهای اولیه و هفتههای بعد از جراحی، احساس خستگی، تهوع و استفراغ، مشکل در خواب، درد و ضعف، از دست دادن اشتها، نفخ و اسهال طبیعی است. بیماران این موارد را به درجات مختلفی تجربه می کنند که با انجام مراقبت های لازم به حداقل میزان خود می رسد.
کنترل درد
بعد از انجام این عمل جراحی ممکن است در محل برش احساس درد داشته باشید. اگر درد شما را از حرکت باز می دارد به تیم پرستاری خود در بیمارستان اطلاع دهید. درد با داروهای خوراکی و تزریقی قابل رفع است. برای کنترل درد بعد از ترخیص از بیمارستان نیز توسط پزشک جراح تجویز می شود.
تمریناتی برای سرعت بخشیدن به ریکاوری
موثرترین راه برای کوتاه کردن زمان بهبودی این است که به اندازه لازم فعالیت داشته باشید.راه رفتن در فواصل کوتاه و حتی تغییر وضعیت در رختخواب باعث افزایش گردش خون می شود. جریان خون خوب باعث افزایش سرعت بهبودی شده و از تشکیل لخته های خون جلوگیری می کند.
روز بعد از جراحی، از شما خواسته می شود که از تخت بلند شوید و راه بروید. پس از آن، حداقل سه بار در روز پیاده روی کنید، ممکن است به اندازه کافی احساس خوبی نداشته باشید اما سعی کنید تا جایی که ممکن است این کار را انجام دهید.
تا جایی که می توانید عمیق نفس بکشید، اجازه دهید شکم (نه فقط قفسه سینه) منبسط شود. نفس خود را دو ثانیه نگه دارید و سپس بازدم انجام دهید.
مراقبت بعد از عمل بای پس معده در خانه
ترک بیمارستان
جراح بر اساس پیشرفت بهبودی جسمانی شما، تصمیم می گیرد که چه زمانی برای رفتن به خانه آماده هستید. قبل از ترخیص، دستورالعملهای مربوط به رژیم غذایی و فعالیت، همراه با اقدامات احتیاطی و اطلاعاتی در مورد مسائلی که نیاز به تماس با جراح خود دارد، دریافت خواهید کرد.
تحرک در خانه
در چند هفته اول پس از جراحی، ممکن است احساس ضعف کنید و به سرعت خسته شوید. با این حال، فعالیت های مکرر غیر شدید، مانند پیاده روی کوتاه، توصیه می شود. به تدریج فاصله پیاده روی خود را افزایش دهید. هرچه فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید، بهبودی شما سرعت می گیرد. در واقع پیروی از این توصیه ها به شما کمک می کند سریعتر به سطح انرژی اولیه خود بازگردید.
آب خوردن، مراقبت بعد از عمل بای پس معده
در هفته های اول پس از جراحی ممکن است حالت تهوع یا استفراغ داشته باشید. برای کنترل این عوارض جانبی، مصرف مایعات را با نوشیدن جرعه های کوچک و مکرر آب انجام گیرد.
سفر بعد از عمل بای پس معده
شما می توانید به محض اینکه قوای جمسانی خود را به دست آوردید، سفرهای کوتاه را از سر بگیرید. تا زمانی که دیگر نیازی به مصرف داروهای مسکن تجویزی نیست(معمولاً حدود یک هفته پس از جراحی است) از وسیله نقلیه موتوری استفاده نکنید. اگر می خواهید به سفری بروید که نیازمند پرواز طولانی است، حداقل چهار هفته پس از جراحی برای آن صبر کنید.
مراقبت از زخم بعد از عمل بای پس معده
بعد از اتمام عمل محل برش ها با بخیه های جذبی و غیرجذبی دوخته می شود. بخیه های جذبی پس از گذشت مدتی جذب پوست شده و دیگر نیازی به کشیدن آن ها نیست. در حین بهبود این زخم ها بهتر است از خیس شدن آن ها جلوگیری شود و پمادهای تجویز شده توسط پزشک را جهت مرطوب ماندن پوست استفاده نمایید.
خروج مقدار کمی مایع زرد، صورتی یا شفاف از برش طبیعی است. اگر مراقبت های بعد از عمل بای پس معده به درستی انجام نشود ممکن است 3 الی 10 روز پس از چراحی دچار عفونت در محل زخم شوید. مراقب علائم عفونت که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم باشید:
- افزایش قرمزی یا مایع بدبو از محل برش
- درد شدید در محل برش
- تب بیش از 101.5 درجه فارنهایت
در صورت مشاهده هر یک از این علائم بالا با تیم جراحی خود تماس بگیرید.
رژیم غذایی مخصوص بعد از عمل بای پس معده
رژیم غذایی در هفته اول
رعایت رژیم غذایی مناسب و تغذیه بعد از عمل بای پس از اهمیت بالایی برخوردار است. در هفته اول باید بیمار از غذاهای آبکی که سفت و بدون حجم نباشد استفاده کند. از جمله این غذاها می توان به شیر بدون چربی، چای بدون قند و ژله اشاره کرد.
رژیم غذایی هفته دوم و سوم بعد از عمل بای پس معده
در هفته های بعد بیمار می تواند از غذاهای پوره ای، انواع سوپ ها و تخم مرغ آب پز کاملا له شده استفاده کند. بیمار باید در هفته سوم بعد از عمل بای پس معده پروتئین مصرف کند و بهتر است هر 60 تا 70 گرم پروتئین، یک ونیم لیتر آب و یا مایعات مناسب حتما استفاده کند.
استفاده هر گونه نوشابه، غذاهای چرب و فست فودی قدغن می باشد. مایعات نیم ساعت قبل و بعد از غذا استفاده شود.
رژیم غذایی در هفته چهارم و پنجم به بعد
در هفته چهارم هنوز بیمار مجاز به مصرف جامدات نمی باشد. باید از غذاهای اشاره شده در هفته های اول استفاده کند و در رژیم غذایی هفته پنجم بعد از عمل بای پس معده، بعد از گذشتن یک ماه از عمل جراحی می تواند کم کم مصرف جامدات را شروع کند.
بعد از عمل جراحی بای پس معده، مواد غذایی از معده به سرعت عبور می کنند و تجزیه نمی شوند. بیمار ممکن است در این حالت شکم درد، اسهال و افزایش ضربان قلب پیدا کند. برای حل این مشکل بهتر است وعده های غذایی کوچک، بدون قند و کربوهیدارت مصرف شود.
عمل بای پس معده چه میزان دوران نقاهت دارد؟
اگر بیمار در وضعیت بدی نباشد و بتواند به خوبی راه برود مرخص می شود. ولی معمولا بین 3 تا 5 روز در بیمارستان بستری خواهند شد.
در زمان بستری، وضعیت بیمار دائما بررسی شده و خطر نشتی و خونریزی داخلی معده در طول این مدت کنترل می شود. داروها به صورت وریدی تزریق می گردد و به ندرت جای خود را به داروهای خوراکی می دهد.
نکته: جهت جلوگیری از آمبولی و لخته شدن خون، از جوراب واریس استفاده می کنند.
دوره نقاهت بعد از عمل مینی بای پس معده
دوره نقاهت پس از جراحی مینی بای پس معده در بیمارستان معمولاً 1 تا 2 روز است. برای ادامه روند بهبودی لازم است یک دوره چند هفته ای برای استراحت و بازگشت تدریجی به فعالیت های عادی در نظر گرفت.
آیا بعد از عمل بای پس معده نیاز به کمک داریم؟
معمولا در چند روز اول بهتر است فردی کنار شما باشد. در چند روز اول بعد از عمل، شما مثل قبل نمی توانید فعالیت روزانه خود را انجام دهید. برای رفتن به ویزیت های دوره ای، حتما به یک همراه نیاز خواهید داشت. توصیه می شود بدون اجازه جراح، فعالیت های سنگین انجام ندهید تا نتیجه خوبی از عملتان داشته باشید.
- مراجعه منظم بیمار جهت ویزیت و پایش دوره ای
- ویزیت های هفتگی نباید فراموش شود. آزمایشات ضروری در جهت وضعیت سلامتی بیمار، اهمیت ویژه ای دارد.
- مراجعه به متخصص تغذیه در جهت کنترل روند کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده ضروری است.
این نکته فراموش نشود، اگر بیمار مراقبت های لازمه را به درستی انجام ندهد احتمال برگشت وزن وجود دارد.
آیا بعد از عمل مصرف مکمل لازم است؟
از جمله مراقبت های بعد از عمل بای پس معده، مصرف مکمل است. به دلیل کاهش میزان جذب مواد مغذی مانند ویتامین مصرف مکمل جایگزین خوبی می تواند باشد. بهتر است داروها روزانه و با تجویز پزشک جراح صورت گیرد.
کارهای ممنوعه در جهت مراقبت بعد از عمل بای پس معده
حتما موارد گفته شده در زیر را رعایت کنید تا بتوانید زودتر به ضعیت نرمال جسمی قبل خود برگردید
-
اجسام سنگین را بلند نکنید
در دو ماه بعد از عمل جراحی چاقی، به هیچ عنوان اجسام سنگین را بلند نکنید. از فعالیت هایی که باعث فشاور آوردن و زور زدن می باشد اجتناب کنید. در حد امکان حتی بالا رفتن از پله ها را کم کنید.
-
محل بخیه ها را خیس نکنید
حداقل تا یک هفته بعد از عمل جراحی بای پس معده، حمام نروید
نکته مهم: بعد از عمل، اطراف بخیه ها زخم و قرمز خواهد بود و کاملا طبیعی است، اما اگر از محل بخیه ها ترشحات چرکی و بد بو خارج شد، به پزشک جراح خود حتما مراجعه کنید. پانسمان بخیه ها را مرتب تعویض کنید.
-
از مصرف دخانیات و الکل پس از عمل پرهیز کنید
سیگار مانع التیام زخم می باشد. دخانیات باعث لخته شدن خون در بدن می شود که در پی آن جریان خون در بدن دچار مشکل می شود. الکل نیز برای معده آسیب زننده است و توصیه می شود حداقل یک سال بعد از عمل جراحی مصرف نکنید.
عمل بای پس معده ممکن است چه عوارضی داشته باشد؟
هر عملی عوارضی دارد در صورت این که مراقبت های لازم انجام نشود این عوارض ممکن است تا دراز مدت وجود داشته باشد مانند:
- شکم درد و شانه درد
- تنگی نفس و مشکل در تنفس
- مشاهده ترشحات چرکی و بدبو
- ایجاد حساسیت در محل بخیه ها
- حالت استفراغ و تهوع
- سرفه به صورت مداوم
مصرف دارو و ممنوعیت دارویی بعد از عمل جراحی بای پس معده
از جمله داروهایی که در جهت مراقبت بعد از عمل بای پس معده تجویز می شود، داروهایی جهت کاهش اسیده معده می باشد. داروها ممکن است جویدنی، زیرزبانی یا تزریقی باشند. معمولا داروها با اندازه بسیار کوچک تجویز می شود. یک سری از داروها کند هضم هستند که باعث ایجاد مشکل در معده می شود مخصوصا در روزهای اول، این داروها به هیچ عنوان تجویز نمی شود.
داروهای ممنوعه در زمان مراقبت بعد از عمل پای پس معده
- داروهای حاوی آسپرین
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
- محصولات سلبرکس
- داروهای ضد التهاب
شل شدن پوست و روش های جلوگیری
یکی از مراقبتهای بعد از عمل بای پس معده، جلوگیری از شل شدن پوست است. می توان اقدامات زیر را در جهت جلوگیری اقدامات پوست انجام داد:
- حرکات یوگا را انجام دهید
- آب زیاد بنوشید
- از اسکراب نمک استفاده کنید
- میوه و سبزیجات به مقدار زیاد استفاده کنید
مراقبت بعد از عمل بای پس معده با استفاده از ورزش
بعد از ماه اول به تدریج می توانید تمرینات ورزشی انجام دهید. ورزش هایی مانند پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری که هوازی هستند با شدت کم مفید است. ورزش کردن باعث جلوگیری از افتادگی عضلات می شود.
بهتر است حتما قبل از شروع ورزش، با توجه به وضعیت بدن شما با پزشک جراح خود مشورت داشته باشید.
مراقبت های بعد از عمل مینی بای پس معده
مینی بای پس معده تنها یک پیوند بین معده و روده باریک و یک پیوند دیگر بین روده باریک و بخش دیگر است. مدت زمان عمل جراحی مینی بای پس معده نسبت به جراحی بای پس معده کوتاهتر می باشد. حداکثر استراحت یک هفته می باشد و زودتر به زندگی عادی بیمار بر می گردد.
از جمله مراقبت های بعد از عمل مینی بای پس معده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهتر است مایعات را آرام بنوشید. سریع خوردن باعث حالت تهوع و درد دل می شود
- یک هفته بعد از جراحی از آب میوه های طبیعی، شیر و آب گوشت استفاده کنید
- می توانید از سوپ میکس شده و پودینگ در هفته دوم به بعد استفاده کنید
- به هیچ عنوان در هفته های اول از غذاهای چرب و قندی استفاده نکنید
- در مواد غذایی خود پروتئین را حتما بگنجانید
خلاصه مطلب
مراقبت بعد از عمل بای پس معده از خود جراحی مهم تر نباشد کمتر نیست. در هفته های اول جراحی لاغری، رژیم غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است. مراجعه منظم بیمار، انجام ندادن کارهای ممنوعه، مصرف دارو به موقع و انجام ورزش از نکات کلیدی در جهت بهبود هر چه سریعتر بیمار می باشد.
سوالات متداول
عمل بای پس معده برای چه کسانی انجام می شود؟
این عمل برای افرادی که وزن زیاد دارند و با رژیم غذایی و ورزش نمی توانند وزن خود را کم کنند.
چه مراقبت هایی بعد از عمل بای پس معده لازم است؟
از مواردی مهمی که باید رعایت شود رژیم غذایی مخصوص در هفته های اول، بلند نکردن اجسام سنگین، استفاده از مکمل و ویزیت دوره ای می باشد.