اگر شما هم به دنبال لاغری هستید می توانید از روش های مختلفی مانند رژیم های غذایی، ورزش و انواع جراحی مانند جراحی بای پس و… استفاده کنید. اما باید مراقب باشید زیرا کنترل افراطی میزان غذا خوردن، رژیم های سخت، وزن کردن مداوم و مواردی این چنینی می تواند از علائم آنورکسیا باشد. اما بی اشتهایی عصبی یا آنورکسیا چیست؟ این بیماری یک نوع اختلال در غذا خوردن است که باعث می شود درباره غذای خود وسواس زیادی داشته باشید. این مشکل می تواند ریشه های محیطی یا ژنتیکی داشته باشد و در صورت عدم درمان، منجر به صدمات جدی و در بدترین حالت منجر به مرگ شخص شود.
آنورکسیا چیست
آنورکسیا نوعی اختلال عصبی است که در آن، فرد دائما تغذیه خود را کنترل کرده و حتی در صورت کمبود وزن، احساس چاقی دارد. این مشکل زنان را بیش از مردان تحت تاثیر قرار می دهد و اغلب از سنین نوجوانی شروع می شود. انجام ورزش های مکرر و سخت برای تناسب اندام یا دیدگاه های اجتماعی غلط از عواملی هستند که می توانند باعث به وجود آمدن این بیماری شوند.
انواع آنورکسیا چیست؟
کارشناسان علت دقیق بی اشتهایی را نمی دانند؛ ولی اغلب با یک رژیم غذایی بسیار منظم شروع می شود و با گذشت زمان، کاهش وزن شدت می گیرد. شما ممکن است به علت ترس از چاقی، از یک رژیم غذایی سخت پیروی کنید. بی اشتهایی عصبی دو نوع دارد:
- محدود کننده
- بوملیک
نوع محدود کننده
افراد مبتلا به این نوع بی اشتهایی، میزان غذای مصرفی خود را به شدت کاهش می دهند. این اشخاص روی مصرف کربوهیدرات و چربی بسیار حساس و دقیق هستند.
نوع بولمیک
در این نوع بی اشتهایی، شخص مبتلا بیش از حد غذا می خورد و سپس خود را مجبور به استفراغ می کنند. حتی ممکن است از مقدار زیادی ملین برای پاکسازی روده خود استفاده کنند.
علائم بی اشتهایی عصبی چیست
اگر بخواهید بدانید علائم آنورکسیا چیست، باید به انواع مشکلات فیزیکی، روحی و تغذیه ای توجه کنید. معمولا شخص دارای اختلال، به لحاظ تغذیه ای دارای حالات زیر است:
- تغییر تصویر بدنی
- کاهش وزن
- فعالیت بدنی بیش از حد
- انکار گرسنگی
- رفتارهای غذایی نامعمول
علائم فیزیکی نیز می تواند شامل موارد زیر باشد:
- وضعیت تغذیه ای نامناسب
- کم آبی بدن
- لاغری بیش از حد
- معده درد یا نفخ
- یبوست
- بی حالی یا خستگی
- عدم تحمل هوای سرد
- موهای ظریف و پرزدار در بدن (لانوگو)
- پوست خشک و مایل به زرد
- نازک شدن مو
- شکنندگی ناخن
همچنین مشکلات روحی ناشی از این اختلال به شرح زیر است:
- کناره گیری از موقعیت های اجتماعی
- از دست دادن علاقه به رابطه جنسی
- زودرنج شدن
- تغییرات اخلاقی و رفتاری
- افسردگی
نحوه تشخیص آنورکسیا
وقتی دچار بی اشتهایی عصبی هستید، ممکن است سعی کنید مشکلات خود را از دیگران پنهان کنید. با گذشت زمان، احتمالا اعضای خانواده، مربیان و دوستانتان در مورد وزن و رفتار شما نگران می شوند. هر چه زودتر به سوی درمان پیش بروید، آسیب کمتری خواهید خورد. درمان گر درباره سابقه پزشکی از شما خواهد پرسید و تست های شخصیتی و مراقبتی از شما خواهد گرفت.
بی اشتهایی عصبی چگونه درمان می شود
نحوه درمان به عوامل مختلفی مانند سن، سابقه پزشکی و موارد این چنینی بستگی دارد و در موارد حاد، ممکن است نیاز به مراقبت های پزشکی فوری باشد. مشاوره تغذیه ای می تواند در نحوه انتخاب غذای سالم کمک کننده بوده و در بازگشت به وزن سالم بسیار موثر باشد. شما یاد می گیرید چگونه با احساسات خود کنار بیایید و وسواس را کنار بگذارید. این درمان می تواند به صورت انفرادی یا به همراه خانواده باشد. به طور کلی درمان بر اساس سه اصل زیر است:
- رساندن فرد به وزن نرمال
- درمان اختلال های روان شناختی
- کاهش یا حذف رفتارها یا افکاری که منجر به بروز اختلال شده است.
داروی آنورکسیا چیست؟
به علت ریشه روانی این اختلال، در طول درمان هیچ گونه دارویی تجویز نمی شود. برای گرفتن بهترین نتیجه، برنامه درمانی خود را به دقت دنبال کنید. لازم نیست همیشه خود را وزن کنید، همچنین بهتر است مدت زمان طولانی تنها نمانید. باید کشف کنید چه چیزی باعث بی اشتهایی در شما می شود و از آن اجتناب کنید. مکمل های غذایی هم می توانند در این راه به شما کمک زیادی کنند. استفاده از یوگا هم به کاهش علائم کمک می کند.
عوامل محیطی که باعث ایجاد آنورکسیا می شود
فرد مبتلا به بی اشتهایی، به احتمال زیاد از خانواده ای با زمینه مشکلات سلامتی به لحاظ روحی یا جسمی است. که ممکن است شامل بیماری های جسمی یا اختلالات روحی نظیر افسردگی باشد. موارد زیر نیز در بی اشتهایی نقش آفرین هستند:
- نگرش های اجتماعی
- تاثیرات خانواده
- مشکلات موروثی و ژنتیکی
- عدم تعادل شیمیایی مغز
- مسائل رشدی
برخی ورزش ها و فعالیت های بدنی که بر ظاهر اندام ها توجه دارند نیز می توانند زمینه ساز این آسیب شوند. موارد زیر نمونه هایی از این فعالیت ها هستند:
- باله
- پرورش اندام
- اسکیت
- کشتی
عوارض فیزیکی آنورکسیا
بی اشتهایی برای بدن بسیار مضر است و می تواند منجر به مشکلات جدی و گاها جبران ناپذیری در سلامت جسمی شما شود. عوارض جسمی به شرح زیر است:
- کم خونی
- فشار خون پایین
- مشکلات کلیوی
- عدم تعادل الکترولیت در بدن
- عدم قاعدگی در زنان
- پایین آمدن هورمون تستوسترون در مردان
- پوکی استخوان
- مرگ
چگونه می توان از آنورکسیا پیشگیری کرد
متاسفانه متخصصین تاکنون موفق به پیدا کردن روش قطعی پیشگیری از این اختلال نشده اند؛ ولی دوری از هر کدام از عوامل زمینه ساز بروز آنورکسیا، می تواند راهی برای پیشگیری از این مشکل باشد؛ به عنوان مثال، انجام ورزش هایی که به ظاهر یک فرد ارتباطی ندارد یا اهمیت ندادن به باورهای اجتماعی در حوزه چاقی، می تواند به در امان ماندن از این اختلال کمک کند.
آنورکسیا در کودکان
بی اشتهایی عصبی در کودکان را بولیمیا می نامند. که علت ایجاد آن با بزرگسالان تا حدودی متفاوت است. علل ایجاد این اختلال در کودکان می تواند به دلایل زیر باشد:
- دور ماندن از والدین به ویژه برای کودکان زیر 2 سال که جدایی از مادر حس طرد شدگی را به کودک القا می کند.
- دختران در دوران بلوغ، به واسطه ی تغییرات ظاهری و حساسیتی که روی بدن خود پیدا می کنند، دچار استرس و نگرانی برای چاق شدن هستند. این موضوع سبب بروز بی اشتهایی در آنها می شود.
- اختلالات فکری مانند وسواس نیز این مشکل را در کودکان تشدید می کند.
چه زمانی با بی اشتهایی عصبی باید به پزشک مراجعه کنیم
متاسفانه اغلب افراد مبتلا به این اختلال، به درمان فکر نمی کنند. تمایل آنها به لاغر ماندن بیش از سلامتی است و خود را بیمار نمی دانند. اگر بی اشتهایی خود را از اطرافیان پنهان می کنید، توصیه می شود با شخص مورد اعتماد یا یک مشاور زبده در این باره صحبت کنید تا هرچه زودتر درمان را شروع کنید.
سخن پایانی
آنورکسیا چیست؟ این بیماری بیشتر به دلیل کمال گرایی افراطی رخ می دهد و در آن شخص دائما نگران چاق شدن است، می خواهد به سرعت لاغر شود و برای کنترل وزن، از غذا خوردن اجتناب می کند. این اختلال می تواند باعث ایجاد مشکلات جدی نظیر نازک شدن مو، خشکی و زردی پوست و مشکلات هورمونی در زنان و مردان شود. برای درمان این اختلال، اغلب نیازی به مصرف دارو نیست و درمان های روانشناختی و اصلاح تغذیه می تواند به درمان شخص کمک کند.
با این حال اگر به دنبال یک لاغری سریع، بدون مشکلات جدی هستید، انجام عمل های زیبایی کاهش وزن انتخاب مناسبی برای شماست. دکتر فاضل اعلمی، یکی از بهترین و مجرب ترین متخصصین در حوزه جراحی های زیبایی و لاغری در مشهد است که شما می توانید با خیال راحت درمان خود را با کمترین عوارض به ایشان بسپارید.