مهم ترین عوارض چاقی چیست؟ از اصلی ترین عوارض اضافه وزن می توان به ایجاد بیماری های قلبی و عروقی، سکته مغزی، اختلالات اسکلتی چون آرتروز، مشکلات تنفسی، مفصلی و ناباروری اشاره کرد؛ علاوه بر این، این عارضه سلامت روان را هم تحت تاثیر قرار می دهد. در کنار ورزش و تغذیه مناسب، عمل لاغری مانند اسلیو معده نیز از راه های سریع درمان اضافه وزن شدید و چاقی مفرط است. با توجه به بالا بودن هزینه عمل اسلیو معده بهتر است با رعایت نکات پیشگیری، ضمن عدم نیاز به پرداخت هزینه گزاف عمل، از مضرات چاقی جلوگیری کنید.
مهم ترین خطرات و عوارض اضافه وزن شدید
در اینجا به بررسی دقیق و کامل عوارض چاقی مفرط می پردازیم. در صورتی که افراد چاق برای لاغری خود تصمیمی نگیرند، احتمال ابتلا به هریک از بیماری های زیر در آنها افزایش پیدا می کند.
|
مشکلات قلبی-عروقی |
مشکلات تنفسی |
مشکلات مفصلی |
اختلالات گوارشی |
مسائل باروری |
مشکلات سلامت روان |
سرطان |
|
فشار خون |
آپنه تنفسی | استئوآرتریت | دیابت | ناباروری | افسردگی |
دهانه رحم، تخمدان
|
|
سکته مغزی |
– | آرتروز | سنگ صفرا | سلامت خانم های باردار | اختلال تمایلات جنسی |
کلیه و کبد
|
|
چربی خون |
– | نقرس | نارسایی های کبدی | – | آلزایمر |
پانکراس، سینه و پروستات |
1. بیماری های قلبی و عروقی
یکی از عوامل موثر در ایجاد بیماری های قلبی و عروقی وزن بالای بدن افراد است. با افزایش BMI بدن، به دلیل بالا رفتن فاکتورهای خون چون قند خون، فشار خون، کلسترول و تری گلیسیریدها خطر ابتلا به این بیماری ها نیز افزایش پیدا می کند.
یکی از این بیماری ها بیماری عروق کرونر است که در نتیجه رسوب چربی ها در جداره سرخرگ هایی با همین نام ایجاد می شود. تشکیل این رسوب ها به دلیل تنگ کردن دیواره داخلی عروق باعث ارسال خون کمتری به بافت قلب می شود؛ در نتیجه تداوم این روند باعث انسداد کامل عروق بافت قلب و در نهایت سکته قلبی می گردد.
2. فشار خون بالا
افزایش فشار خون یکی دیگر از عوارض چاقی است. در این شرایط به دلیل ایجاد بافت چربی، خون توسط قلب و عروق به خوبی پمپاژ نمی شود. در نتیجه فشار خون فرد افزایش پیدا می کند. این وضعیت باعث سفت و باریک شدن شریان های خونی می شود؛ در نتیجه آن خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و سکته مغزی افزایش می یابد.
3. چربی خون و اضافه وزن
یکی دیگر از عوارض افزایش وزن بدن اختلال در چربی خون است. این عارضه در نتیجه مصرف زیاد غذاهایی با میزان بالای چربی های اشباع شده ایجاد می شود. این سبک غذایی باعث افزایش کلسترول بد خون یا LDL و تری گلیسیردها و کاهش HDL یا چربی خوب خون می شود. این اختلال ایجاد شده در سطح چربی های خون باعث رسوب مازاد آنها در جداره رگ ها شده و زمینه را برای ابتلا به بیماری های قلب و عروق و سکته های مغزی افزایش می دهد.
4. سکته مغزی و چاقی
یکی از خطرناک ترین عوارض ناشی از چاقی را می توان سکته های مغزی معرفی کرد. این عارضه در نتیجه تصلب شرایین، رسوب چربی ها در جداره سرخرگ ها و تنگ شدن عروق مغزی ایجاد می شود. در این وضعیت ایجاد هر گونه لخته های خونی در این عروق مانع از جریان خون به منطقه ای از مغز شده و منشایی برای ایجاد سکته مغزی می شود.
5. بیماری استئوآرتریت
استئوآرتریت یکی از بیماری های مفصلی است که در زانوها و مچ پای افراد در نتیجه افزایش وزن ایجاد می شود. این بیماری به عنوان یکی دیگر از عوارض چاقی است که به دلیل وزن متحمل شده توسط مفاصل در این گروه از افراد بروز پیدا می کند. این بیماری می تواند باعث تخریب غضروف مفصلی، درد و سفتی مفاصل شود. علاوه بر این، به مکانیزم های متابولیسم غضروف و استخوان ها نیز آسیب می زند.
6. آرتروز و اضافه وزن شدید
آرتروز از دیگر بیماری های رایج سیستم اسلکتی و عضلانی بدن در افراد چاق است. در این گروه از افراد، وزن زیادی بر استخوان ها و مفاصل تحمیل می شود. وزن اضافی باعث ایجاد فشار روی مفاصل و در نتیجه تجزیه غضروف ها شده و این وضعیت در نهایت باعث درد، سفت و کم شدن دامنه حرکت مفاصل می گردد. مفصل زانو و ستون فقرات از جمله اندام هایی هستند که در نتیجه چاقی آسیب بیشتری می بینند.
7. نقرس و چاقی
نقرس هم یکی دیگر از بیماری ها و مشکلات مفصلی است که در نتیجه افزایش بیش از حد وزن بروز پیدا می کند. این بیماری در نتیجه افزایش میزان اسید اوریک خون ایجاد می گردد. در افراد چاق دفع این فاکتور از بدن کمتر انجام می شود. بر اساس مطالعات انجام شده، کاهش وزن و تعداد کالری مصرف شده می تواند سطح این اسید و در نتیجه حملات نقرس را کاهش دهد.
8. دیابت و چاقی
مقاومت بدن در برابر انسولین و بروز بیماری دیابت نوع 2 یکی دیگر از مواردی است که در عوارض چاقی به آن اشاره می شود. در افرادی که مبتلا به این بیماری هستند بدن انسولین تولید می کند، اما قادر به استفاده از آن نیست. این واکنش بدن اثراتی مخرب بر سوخت و ساز چربی ها و کربوهیدرات ها دارد؛ در نهایت باعث افزایش قند خون و ابتلا به این دیابت می شود. مطالعات تخصصی در این زمینه به نتایج زیر رسیده است:
- خطر ابتلا به این بیماری با افزایش وزن، حتی در افرادی با شاخص توده بدنی (BMI) نرمال، بیشتر می شود.
- با افزایش تعداد سلول های چربی التهاب بدن و تجمع قند خون با شدت بیشتری افزایش می یابد.
- برنامه های کاهش وزن تاثیر مثبتی بر پیشگیری از این بیماری دارد.
9. آپنه خواب (تنفسی)
چاقی شایع ترین دلیلی است که در ایجاد این عارضه تنفسی گزارش شده است. اگر می خواهید بدانید آپنه خواب چیست، باید گفت این بیماری در واقع عارضه ای تنفسی است که در نتیجه تجمع چربی ذخیره شدن در ناحیه گردن و کوچک شدن مجرای هوایی ریه ها ایجاد می شود. از عوارض این مشکل تنفسی می توان موارد زیر اشاره کرد:
- در این شرایط تنفس فرد در خواب برای مدتی کوتاه متوقف می شود.
- خواب با کیفیتی را در شب تجربه نمی کند.
- در این افراد بیماری های قلبی و عروقی و مرگ زودرس با احتمال بیشتری رخ می دهد.
10. ناباروری در زنان و مردان
یکی دیگر از عوارض چاقی تاثیر آن بر سلامت باروری زنان و مردان است که در نتیجه عدم تعادل هورمونی ناشی از افزایش وزن ایجاد می شود.
- در خانم هایی با افزایش وزن خطر ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک افزایش پیدا می کند که ناباروری از مهم ترین پیامدهای این سندروم است.
- در آقایان نیز چاقی باعث کاهش هورمون مردانه تستسترون، شده و تعداد اسپرم ها و سرعت حرکت آنها را تحت تاثیر قرار دهد که هر یک از این فاکتورها می تواند زمینه ساز ناباروری مردان شود.
11. اثرات سوء چاقی در بارداری
اضافه وزن مشکلات سلامت مادر و جنین را در دوران بارداری افزایش می دهد. از مهم ترین عوارض اضافه وزن بر سلامت مادر باردار می توان به این موارد اشاره کرد:
- ابتلا به دیابت بارداری
- فشار خون بالا
- افزایش وزن بیشتر یا تداوم این عارضه پس از زایمان
- افزایش بروز عوارض ناشی جراحی و بیهوشی در موارد چاقی شدید
در گزارشی از NIH آمده است:
Having obesity or gaining too much weight during pregnancy can also increase health risks for the baby, including:
- being born larger than expected based on the sex of the baby or the duration of the pregnancy
- developing chronic diseases as adults, including type 2 diabetes, obesity, heart disease, and asthma
مهم ترین عوارض چاقی یا افزایش بیش از حد وزن در بارداری بر سلامت نوزاد عبارت است از:
- تولد نوزادی با جثه ای بزرگ تر از حد انتظار نسبت به جنسیت یا مدت زمان بارداری
- بروز بیماری های مزمن در بزرگسالی، از جمله دیابت 2، چاقی، بیماری های قلبی و آسم
12. نارسایی های کبدی
افزایش وزن بدن با تجمع چربی بیشتری در بافت کبد به این اندام هم آسیب می رساند. کبد چرب و سیروز کبدی از مهم ترین عوارضی ناشی از چاقی در این اندام حیاتی هستند. کبد چرب از جمله معضلات حوزه سلامت است که در نتیجه چاقی ناحیه شکمی ایجاد می شود. عادات غذایی نادرست و مصرف غذاهای فست فود و آماده زمینه ساز بروز این عارضه هستند. سیروز کبدی از بیماری های کبد است که یکی از علل ایجاد آن اضافه وزن شدید می باشد. افزایش چربی در سلول های کبد التهاب و تخریب این بافت را بیشتر می کند و در نهایت منجر به نارسایی کبدی سیروز می شود.
13. بیماری کیسه صفرا
سنگ کیسه صفرا از بیماری های رایج دستگاه گوارش و یکی دیگر از عوارض چاقی است. این بیماری در نتیجه افزایش چربی و کلسترول خون ایجاد می شود. غلظت بالای کلسترول در کیسه صفرا رسوب و سنگ صفرا را ایجاد می کند که کاهش وزن سریع نیز از دیگر فاکتورهای زمینه ساز این بیماری است. رژیم های غذایی کم چربی با انقباض کیسه صفرا و تخلیه کلسترول خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد.
14. سرطان و چاقی شدید
افزایش وزن به ویژه چاقی های شکمی یکی از فاکتورهایی است که در کنار عوامل دیگر باعث تسریع بروز سرطان می شود. انجمن تحقیقات سرطان شواهدی از ارتباط این عارضه با سرطان های مختلف زیر گزارش کرده است:
- دهانه رحم و تخمدان
- کلیه و کبد
- پانکراس
- سینه
- پروستات
- مری و روده بزرگ
15. مشکلات روانی و اجتماعی ناشی از چاقی
عوارض چاقی تنها به مشکلات و بیماری های فیزیکی محدود نمی شود. این عارضه سلامت روان فرد را هم تحت تاثیر قرار می دهد و در بلند مدت به کیفیت زندگی آسیب می زند. انزوای اجتماعی، عزت نفس پایین، اضطراب و افسردگی برخی از مشلات تهدید کننده سلامت روان هستند که در نتیجه این عارضه ایجاد می شوند.
1-15. افسردگی
تحقیقات نشان داده است که شیوع افسردگی در افرادی با BMI بالاتر بیشتر است. چاقی با افزایش تعداد سلول های چربی مواد التهابی خون را افزایش می دهد. این مواد عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می دهند و با سرکوب کردن هورمون های شادی اور دوپامین وسروتین زمینه ساز بروز افسردگی فرد می شود.
2-15. اختلال تمایلات جنسی
اختلال یا کاهش عملکرد جنسی یکی دیگر از عوارض چاقی در بعد سلامت روان است. این عارضه در آقایان خطر ابتلا به اختلال نعوظ (ED) را افزایش می دهد. چاقی در خانم ها نیز با ایجاد مشکلاتی چون ناتوانی ارگاسم، درد در حین رابطه کاهش میل و تحریک جنسی عملکرد جنسی را تحت تاثیر سوء قرار خواهد داد. بر اساس مطالعات انجام شده سه فاکتور زیر می تواند اختلالات عملکرد جنسی ناشی از این عارضه را کاهش دهد:
- رژیم غذایی سالم
- افزایش فعالیت های بدنی
- کاهش وزن
3-15. آلزایمر
آلزایمر یک بیماری زوال عصبی است که به کاهش شناخت افراد از محیط پیرامون خود منتج می شود. پژوهشگران نشان داده اند که ارتباط نزدیکی بین این بیماری و چاقی افراد در میانسالی وجود دارد. در گزارشی از nbcnews بیان شده است:
Obesity can cause changes in the body that are associated with raising the risk of Alzheimer’s, including damage to the brain’s blood vessels and the accumulation of abnormal proteins, earlier studies have found.
مطالعات پیشین نشان داده است که چاقی با ایجاد تغییراتی چون آسیب به رگ های خونی مغز و تجمع پروتئین های غیر طبیعی، خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد.
چند توصیه پزشکی برای پیشگیری از افزایش وزن و عوارض آن
- رژیم غذایی متعادل و مصرف کالری کمتر
- انجام فعالیت های هوازی و تمرینات قدرتی هفتگی
- استفاده از داروهای سرکوب کننده اشتها بر اساس تجویز پزشک
- جراحی چاقی (باس پس معده، اسلیو معده و …)
در پایان، مهم ترین عوارض چاقی چیست؟
افزایش شاخص توده بدنی تمامی جنبه های سلامت فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. بروز اختلالات گوارشی، مشکلات تنفسی، قلبی و عروقی، بیماری های مفصلی و ناباروری از جمله این جوانب هستند که از آنها به عنوان عوارض چاقی یاد می شود. این عارضه علاوه بر سلامت فیزیکی، جنبه های سلامت روان فرد را هم تحت تاثیر قرار می دهد که از آن جمله می توان به انزوای اجتماعی، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس اشاره کرد.
درمان این عارضه مستلزم تغییر سبک زندگی (ورزش منظم و انتخاب رژیم غذایی مناسب) است. اگر با این سیستم به وزن ایده آل تان نرسیده اید، از جراحی چاقی کمک بگیرید. با مشورت از یک فرد باتجربه حتما بهترین نتیجه را دریافت می کنید؛ در صورتی که قصد انجام این کار را دارید، دکتر اعلمی بهترین پزشک چاقی در مشهد است که می توانید از ایشان کمک بگیرید.
سوالات متداول عوارض چاقی مفرط
مهم ترین اختلالات یا بیماری گوارشی ناشی از چاقی چیست؟
دیابت، سنگ صفرا، نارسانی های کبدی (کبد چرب و سیروز کبدی) از مهم ترین بیماری هایی هستند که ممکن است برای افراد چاق رخ دهند.
راه حل پیشگیری از افزایش وزن و عوارض آن چیست؟
رژیم غذایی متعادل و مصرف کالری کمتر به کنترل وزن شما کمک زیادی می کند؛ همچنین می توانید با انجام فعالیت های هوازی و تمرینات قدرتی هفتگی به کاهش وزن خود کمک کنید. استفاده از داروهای سرکوب کننده اشتها و جراحی چاقی نیز با راهنمایی پزشک به این امر سرعت بیشتری می دهد.
منابع
nbcnews.com
niddk.nih.gov